Zarządzanie mobilnością oraz zagospodarowanie przestrzenne w Szwecji
Integracja zarządzania mobilnością i zagospodarowania przestrzennego może mieć duży wpływ zarówno na popyt jak i wybór środka transport. Dwanaście szwedzkich miast z inicjatywy Szweckiej Agencji Energetyki przez trzy lata (2012-2014) współtworzyło sieć, aby wspólnie analizować, wprowadzać i oceniać takie rozwiązania.
Działania w ramach projektu opierały się na Szwedzkim przewodniku MaxLupoSE, który był adaptacją projektu Europejskiej Platformy Zarządzania Mobilnością MaxLupo. Przewodnik zawiera 10 zasad planowania, które miasta należące do sieci miały szansę sprawdzić i ocenić w swoich lokalnych projektach. Sieć tworzyły: Borås, Eskilstuna, Huddinge, Jönköping, Linköping, Lund, Norrköping, Umeå, Uppsala, Västerås, Örebro i Örnsköldsvik. Są to małe lub średnie miasta, rozrzucone od północy do południa Szwecji. Wszystkie miasta zastosowały co najmniej jedną z 10 zasad, następnie monitorując i oceniając rezultaty jej wprowadzenia.
Większość samorządów zdecydowała się na połączenie zarządzania mobilnością z polityką parkingową. Oba te działania mogą mieć znaczący wpływ na wybór środka oraz popyt na transport. Jedno z rozwiązań które zostało wprowadzone przez kilka samorządów to elastyczne standardy dotyczące ilości miejsc parkingowych, które pozwalają na zmniejszenie ich liczby przy nowych inwestycjach, pod warunkiem zastosowania środków zarządzania mobilnością lub podjęcia działań na rzecz wyboru zrównoważonych środków transportu (np. car-sharing, dostęp do transportu zbiorowego, parkingi rowerowe itd.).
Za przykład może tu posłużyć miasto Linköping umożliwia zmniejszenie liczby miejsc parkingowych o 25% w zamian za wprowadzenie i promocje system car-sharing na terenie realizowanych inwestycji.
Miasto Umeå umożliwiło natomiast zmniejszenie liczby miejsc parkingowych dla pracowników aż o 40%. Było to możliwe pod warunkiem działania na rzecz innych środków transportu – np. poprzez tworzenie wysokiej jakości parkingów rowerowych, car-sharing, kampanie promujące transport zbiorowy oraz plany podróży skupiające się na zrównoważonym transporcie.
Ponad to w wyniku projektu miasto Huddinge zdecydowało się na stworzenie ogólnego planu zarządzania mobilnością dla całego miasta.
Wszystkie samorządy skupiły się na wzroście świadomości opinii publicznej oraz prywatnych interesariuszy i partnerów poprzez seminaria, warsztaty, dyskusje i broszury informacyjne. Było to kluczowe dla sukcesu, zrozumienia i akceptacji prowadzonych działań.
Włączenie zarządzania mobilnością już na wczesnym etapie procesu planowania okazało się dobrym sposobem na wspieranie zrównoważonego transportu. W połączeniu z polityka parkingową może stać się to efektywną drogą wpływu na popyt i zachowania transportowe. W wyniku prowadzonych działań wiele samorządów zredukowało liczbę miejsc parkingowych – łącznie w ramach całego projektu „zniknęło” około 2 400 miejsc postojowych.
Projekt ujawnił również braki wiedzy w dziedzinie zrównoważonego transport wśród samorządowców, urzędników, polityków i deweloperów. Wielu z nich brało udział w cyklu szkoleń i warsztatów w tym zakresie, aby podnieść swój poziom wiedzy i umożliwić dalszą pracę nad tym zagadnieniem. Bazując na doświadczeniach projektu, zaleca się również aby rozmowy na temat planowania odbywały się przy udziale wszystkich wydziałów zaangażowanych w ten proces. Aby zaangażować w proces również deweloperów, należy zwrócić ich uwagę na korzyści jakie mogą osiągnąć z pracy na rzecz zrównoważonego transportu (np. budowa mniejszej liczby miejsc parkingowych pozwala zmniejszyć koszt inwestycji).
Dzięki współtworzeniu sieci samorządy mogły podnieść swoją wiedzę, wymieniać się doświadczeniami i sprawdzić swoje pomysły w rzeczywistości. Ten rodzaj współpracy okazał się bardzo efektywny i doceniany przez uczestników i może być wprowadzony w innych regionach i państwach. Samo utworzenie sieci okazało się sukcesem, przez dobór zbliżonych rozmiarem miast, ze zbliżonymi problemami, z którymi mierzyły się samorządy.
Autor: Caroline Mattsson
Grafika: Ida Blank